‘Tarihin kayıp hazinesi’ 65 yıl sonra Türkiye’ye iade ediliyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Anadolu tarihinin kayıp hazinelerinden biri olan Burdur’daki Boubon Antik Kenti kökenli bronz heykel, 1960’lı yıllarda kaçak kazılarla yurt dışına kaçırılmıştı.

ABD’nin Ohio eyaletinde bulunan Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonuna dahil edilen heykel, Türkiye’nin 65 yılı aşkın bir süredir peşinde olduğu eserlerden biriydi.

Eser, arkeolog Prof. Dr. Jale İnan öncülüğündeki araştırmalarla gündeme getirilmiş ancak Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesi bugüne kadar mümkün olmamıştı.

TÜRKİYE’YE AİT OLDUĞU KANITLANDI

Bakanlığın uzun yıllar süren çalışmaları ve önceki yıllarda toplanan bilimsel verilerle, Marcus Aurelius heykelinin Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısına ait olduğu kanıtlandı.

Bakanlığın arşiv belgeleri, akademik araştırmalar ve antik kentteki kazı çalışmaları heykelin orijinal yerini açıkça ortaya koydu.

Antik kentte yapılan yoğun kaçak kazılar hakkında bilgi sahibi olan görgü tanıklarının ifadeleri, bilimsel verileri destekleyince Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI), Türkiye’nin iade talebini haklı bularak Cleveland Sanat Müzesi’ndeki heykele el konulmasına karar verdi.

HEYKELİN SİLİKON AYAK KALIBI ALINDI

Cleveland Sanat Müzesi, el koyma kararına karşı 2023’te mahkemeye başvurarak heykelin kökeninin kesin olmadığı yönünde itirazda bulundu. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Cleveland Sanat Müzesi’nin bilimsel analiz çalışmaları yapılması talebini olumlu karşıladı.

Bakanlık uzmanlarının gözetiminde 2024 yılında heykelin müzede silikon ayak kalıbı alınarak Boubon Antik Kenti’ndeki bronz heykel kaideleriyle birebir uyumlu olduğu tespit edildi. Cleveland Müzesi tarafından yetkilendirilen arkeometri uzmanı Prof. Dr. Ernst Pernicka ve bakanlığın uzman konservatörleri, Boubon Antik Kenti ile Burdur Müzesi’nde bulunan Boubon kökenli Valerianus heykeli ve Marcus Aurelius heykelinden kurşun izotop, taş ve toprak analizleri için numuneler aldı. Ayrıca, Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi laboratuvarlarında yapılan analizler, heykelin Boubon’da uzun yıllar gömülü kaldığını kesin olarak kanıtladı.

Bilimsel bulguların ardından Cleveland Sanat Müzesi, Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesini kabul etti ve bu karar Manhattan Bölge Savcılığı tarafından Türkiye’ye bildirildi.